Hệ thống camera giao thông hiện nay đã được lắp đặt rộng khắp tại các thành phố lớn, quốc lộ và cao tốc. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ camera nào dùng để phạt nguội, camera nào chỉ giám sát an ninh hay camera nào có thể bắn tốc độ.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt rõ từng loại camera bằng mắt thường, từ đó đi lại thuận tiện hơn và tránh bị phạt không đáng có.
1. Camera an ninh giám sát (không dùng để phạt)
Đặc điểm nhận diện:
- Camera hình cầu (loại xoay 360 độ) hoặc camera ống nhỏ gắn cố định theo một hướng.
- Thường gắn trên cột đèn tín hiệu, vòng xoay, quảng trường, cổng cơ quan, khu vực đông người.
- Có thể xoay linh hoạt, không có đèn flash hoặc radar.
Chức năng:
- Ghi lại toàn cảnh giao thông để phục vụ điều tra an ninh, giám sát trật tự đô thị.
- Có thể trích xuất biển số xe, hình ảnh sự cố khi cần thiết nhưng không dùng để xử phạt vi phạm giao thông.
Mẹo nhận biết:
- Camera nhỏ, không có thiết bị xử lý hoặc đèn đi kèm. Xuất hiện nhiều tại các khu vực trung tâm hành chính, công cộng.
2. Camera phạt nguội (ghi hình và xử lý vi phạm tự động)
Đặc điểm nhận diện:
- Hình hộp chữ nhật lớn, trông giống máy chiếu hoặc nồi cơm điện mini.
- Gắn trên cần ngang đua ra giữa làn đường, thường cách đèn giao thông 10–20m.
- Có ống kính lớn, thường kèm cụm đèn chiếu sáng hoặc đèn hồng ngoại ngay phía dưới camera để hỗ trợ ghi hình rõ biển số cả ngày lẫn đêm.
- Một số loại có thể tích hợp radar (nhưng không phải để đo tốc độ mà để xác định luồng phương tiện).
Chức năng:
- Tự động phát hiện các lỗi như vượt đèn đỏ, đi sai làn, không tuân thủ vạch đường,…
- Ghi lại biển số, thời gian và loại lỗi → truyền về trung tâm xử lý → gửi thông báo phạt nguội.
Mẹo nhận biết:
- Gắn trước các ngã tư lớn, gần đèn giao thông.
- Nhìn kỹ sẽ thấy cụm đèn hồng ngoại hoặc LED gắn kèm, thường nằm dưới camera.
- Lưu ý: loại này có ngoại hình rất giống với một số loại camera bắn tốc độ, nhưng khác ở vị trí lắp và loại lỗi ghi nhận.
3. Camera bắn tốc độ cố định (có radar hoặc laser)
Đặc điểm nhận diện:
- Hộp vuông hoặc chữ nhật nhỏ, mặt trước phẳng.
- Thường có một ô tròn hoặc mặt đen – đó là mắt radar hoặc laser để đo tốc độ xe.
- Có thể gắn kèm cụm đèn LED hỗ trợ ghi hình vào ban đêm.
Chức năng:
- Đo tốc độ phương tiện bằng sóng radar hoặc tia laser.
- Khi phương tiện vượt ngưỡng tốc độ cho phép, hệ thống mới kích hoạt camera chụp ảnh biển số → xử lý phạt nguội.
Mẹo nhận biết:
- Xuất hiện tại các đoạn đường đẹp, thông thoáng, không gần đèn giao thông.
- Được bố trí tại cao tốc, quốc lộ, đoạn đường nội đô dài không bị chia cắt.
- Thường có biển báo “Khu vực giám sát tốc độ”.
Ghi chú quan trọng:
- Camera phạt nguội và camera bắn tốc độ rất dễ bị nhầm lẫn do có ngoại hình tương tự nhau (đều là hộp chữ nhật lớn, gắn trên cần ngang, hướng xuống đường).
- Cách phân biệt rõ nhất: camera bắn tốc độ luôn có radar hoặc mắt đo tốc độ (dạng hình tròn/xám nằm bên cạnh ống kính), và thường không gắn gần đèn giao thông như camera phạt nguội.
4. Camera phạt nóng (camera do CSGT vận hành tại chỗ)
Đặc điểm nhận diện:
- Camera nhỏ gọn, có thể là thiết bị cầm tay hoặc gắn trên xe tuần tra của CSGT.
- Hoặc là camera gắn cố định trên cột, nhìn rất giống camera an ninh giám sát hoặc phạt nguội, nhưng được kết nối trực tiếp với tổ công tác làm việc gần đó (ví dụ: chốt CSGT, cabin kiểm soát, trạm kiểm tra).
- Không có đèn hồng ngoại lớn như camera phạt nguội, cũng không có radar như camera bắn tốc độ.
Chức năng:
- Phát hiện vi phạm tại chỗ như:
- Dừng đỗ sai quy định
- Đón trả khách sai nơi
- Quay đầu trái phép
- Lấn làn, vượt sai
- Cảnh sát giao thông xử phạt ngay lập tức tại hiện trường, kèm hình ảnh do camera ghi lại làm bằng chứng.
Mẹo nhận biết:
- Nếu thấy camera gắn cố định nhưng có tổ CSGT đứng gần, hoặc có trạm cabin theo dõi, thì đó là camera phục vụ phạt nóng.
- Thường xuất hiện tại cầu vượt, lề đường, các điểm nóng về vi phạm, không phải ở ngã tư đèn giao thông như camera phạt nguội.
- Nếu không có cảnh sát gần đó, thì đó không thể là camera phạt nóng, dù hình dáng có giống mấy đi nữa.
Ghi chú quan trọng:
Vì loại camera phạt nóng gắn cố định có ngoại hình giống hệt các loại camera cố định khác (phạt nguội, giám sát), nên bạn phải quan sát thêm ngữ cảnh xung quanh để xác định. Camera giống nhau, công dụng khác nhau phụ thuộc vào ai điều khiển và có xử lý tại chỗ hay không.
5. Camera nhận diện biển số (ANPR)
Đặc điểm nhận diện:
- Gồm 1 hoặc 2 camera ống nhỏ, gắn song song, kèm đèn LED chiếu xuống biển số xe.
- Gắn tại barrier, trạm thu phí không dừng (ETC), cổng khu đô thị, bãi xe thông minh.
Chức năng:
- Đọc biển số tự động và tra cứu trong cơ sở dữ liệu nội bộ hoặc hệ thống quốc gia.
- Phát hiện xe hết đăng kiểm, xe truy nã, kiểm soát thời gian ra vào bãi xe.
- Không dùng để xử phạt lỗi vi phạm như vượt đèn đỏ hoặc quá tốc độ.
Mẹo nhận biết:
- Xuất hiện ở các điểm có rào chắn, barrier, cổng ra vào.
- Có ánh đèn đỏ nhẹ vào buổi tối để hỗ trợ quét biển số.
Bảng tóm tắt phân biệt nhanh
| Loại camera | Hình dáng chính | Vị trí thường gặp | Dùng để phạt | Nhận biết nhanh |
| Camera an ninh | Hình cầu xoay 360° hoặc ống nhỏ | Ngã tư, vòng xoay, quảng trường, cơ quan | ❌ Không | Quay quét linh hoạt, không có đèn flash hay radar |
| Camera phạt nguội | Hộp chữ nhật lớn, ống kính to | Gần đèn đỏ, ngã tư lớn, khu vực đô thị đông xe | ✅ Có | Gắn cao, giữa làn, thường có đèn hồng ngoại/LED phía dưới, có thể kèm radar phụ |
| Camera bắn tốc độ | Hộp nhỏ, mặt phẳng | Cao tốc, quốc lộ, đoạn đường thông thoáng | ✅ Có | Có mắt radar hình tròn, không có đèn LED lớn, thường không đặt gần đèn đỏ |
| Camera phạt nóng | Nhỏ gọn hoặc giống camera giám sát/phạt nguội | Tại chốt CSGT, cầu vượt, điểm dễ vi phạm | ✅ Có (trực tiếp) | Nếu có CSGT hoặc cabin gần đó, thì là camera phạt nóng |
| Camera nhận diện biển số | Ống nhỏ, kèm đèn LED chiếu biển số | Barrier, trạm ETC, cổng khu đô thị, bãi xe | ❌ Không | Gắn cố định gần rào chắn, có ánh đèn đỏ/LED chiếu thẳng vào biển số xe |